Jicht is een reumatische ziekte waarbij urinezuurkristallen neerslaan in een gewricht en een felle ontstekingsreactie veroorzaken. Deze ontsteking geeft aanleiding tot zwelling en pijn in de gewrichten van de voet, meestal de grote teen. Plotselinge en intense pijn, of aanvallen van jicht, kunnen aanvoelen alsof je voet in brand staat.
Acute jicht treedt op wanneer urinezuurkristallen intense pijn en zwelling veroorzaken in de gewrichten. De symptomen komen plots op en duren 3 tot 10 dagen. Jicht die onbehandeld blijft kan verergeren. Er komen dan harde knobbeltjes (tophi) in de gewrichten, de huid of in andere delen van het lichaam, zoals de oren.
Jicht is een complexe ziekte. Er zijn verschillende factoren die de oorzaak kunnen zijn. Bepaalde aandoeningen, zoals bloed- en stofwisselingsstoornissen, kunnen ertoe leiden dat het lichaam teveel urinezuur produceert.
Je kan ook jicht krijgen als je lichaam niet goed in staat is om het overtollige urinezuur af te drijven, bijvoorbeeld als je gedehydrateerd bent. Sommige ziekten en aandoeningen, zoals nier- of schildklierproblemen, kunnen het vermogen van het lichaam om urinezuur te elimineren verminderen. Ook bepaalde medicijnen kunnen een slechte invloed uitoefenen.
Mannen tussen de 40 en 50 jaar oud en postmenopauzale vrouwen hebben meer kans op jicht en mannen hebben sowieso meer kans dan vrouwen om er last van te krijgen. En ook als je iemand in je familie hebt die jicht heeft, heb je wellicht een groter risico.
Wat zijn de symptomen van jicht?
Er zijn verschillende soorten symptomen, afhankelijk van het stadium van jicht. Sommige mensen hebben geen symptomen, hoewel ze een verhoogd niveau van urinezuur in hun bloed hebben. Anderen hebben acute of chronische symptomen die behandeling vereisen.
Acute symptomen komen plots op gedurende een relatief korte periode (10 dagen). Pijn, roodheid en zwelling zijn typisch voor een jichtaanval. Zelfs een lichte aanraking van het gewricht kan ondraaglijk zijn. Je kan moeilijk bewegen of het gewricht buigen. De symptomen treden meestal op in de gewrichten van je grote teen.
Herhaalde aanvallen van acute jicht kunnen de mobiliteit van de gewrichten permanent verminderen. Naast je grote teen, kunnen ook andere gewrichten ontstoken zijn (enkels, knieën, vingers, elleboog, pols, hiel).
Wanneer moet je een arts contacteren?
Bij intense gewrichtspijn, roodheid of zwelling, neem dan contact op met jouw arts. Hij zal je lichamelijk onderzoeken en de symptomen met jou bespreken. Het is ook mogelijk dat er een andere oorzaak van de ontsteking is.
Om te ontdekken of er verhoogd urinezuur in je bloed zit, zal jouw arts een bloedonderzoek aanvragen. In sommige gevallen kan een röntgenfoto meer duidelijkheid scheppen.
In de meeste gevallen zal jouw arts medicijnen voorschrijven om de pijn en de ontsteking te verminderen en om urinezuur af te voeren.
Ga zeker langs bij een arts als je kleine knobbeltjes voelt in de buurt van je gewrichten. Dit kan leiden tot artritis, een pijnlijke aandoening waarbij het gewricht blijvend beschadigd is.
Wat kan je zelf doen?
Als je een jichtopstoot hebt, dan kan je je behelpen met ijs, eventueel in combinatie met een pijnstiller. Zodra de klachten minder hevig zijn, is het belangrijk om weer regelmatig te gaan bewegen.
Heb je veel last van jicht, dan kan je een aantal veranderingen in jouw levensstijl aanbrengen om symptomen te beheersen en het risico op toekomstige jichtaanvallen te verkleinen.
Je kan bijvoorbeeld:
- Je dieet aanpassen en bepaalde voedingsmiddelen vermijden (orgaanvlees, vis, wild);
- Je alcoholconsumptie verminderen;
- Gewicht verliezen;
- Stoppen met roken;
- Blijf bewegen;
- Blijf gehydrateerd.
Wat kan jouw apotheker voor je doen?
Heeft jouw arts ontstekingsremmers voorgeschreven om de ontsteking tegen te gaan, dan zal jouw apotheker je het juiste gebruik toelichten. Ontstekingsremmers kunnen belastend zijn voor de maag. Neem ze daarom slechts gedurende een korte periode in en slik deze in bij het eten. Eventueel kan je in overleg met jouw arts een maagbeschermer overwegen, zeker als je in het verleden al last van je maag hebt gehad.
Jouw apotheker zal ook nagaan of je andere medicatie neemt die beter niet samen genomen wordt met de voorgeschreven geneesmiddelen.
Verder kan jouw apotheker adviezen geven ter preventie van jicht: gewichtsverlies bij overgewicht, meer gevarieerde voeding, ruime vochtinname, geen of beperkt alcoholgebruik, niet roken en voldoende beweging.